Kunnen we iets afspreken?

Nu het schooljaar weer goed en wel op gang getrokken is, kom ik u opnieuw wat vaker digitaal entertainen. Dat is toch het plan. 
Geen terug-naar-school-post hier. Met 2 kinderen in het hoger onderwijs en de 2 jongste reeds enkele jaren gepokt en gemazeld in de middelbare school, ging 2 september hier relatief geruisloos voorbij.
Laten we het daarentegen eens hebben over de arbeidsmarkt. 
Middelste zoon, die deze maand hoger onderwijs aanvat, zou deze zomer een vakantiejob gaan doen. Want dat hoger onderwijs, dat kost handen vol geld: een nieuwe laptop, vervoer of kot, boeken, feestjes, ... . Zijn rekening kon best wat spijzing gebruiken. 
Vorige zomer, in 2018, waren we rijkelijk laat met het zoeken van een vakantiejob en werd het dus niets. Maar op de plek waar hij toen wou werken, kreeg hij wel de mondelinge toezegging dat hij daar deze zomer mocht starten. 
Vooruitziend voor één keer, checkte ik in maart alvast of ze zich dat nog herinnerden. Nee. Dat kon niet doorgaan, die job. Ze gaven voorrang aan de studenten die er het jaar voordien al waren en mocht er toch nog een plekje vrijkomen, zouden ze wel iets laten weten. Dus zocht hij verder en vond. Een job bij een lokaal bedrijfje, dat nog wel een plekje vrij had in september. CV binnengebracht, praatje gemaakt. Alles ruim voor de zomer in kannen en kruiken. 
Of toch niet? Via via vernam hij dat ze eigenlijk helemaal geen jobstudenten meer aanwerven in september. Had hij nu een contract of niet? Het was koffiedik kijken en afwachten. 
Dus ging hij op zoek naar een andere job. Die hij ook vond. We schrijven ondertussen medio juli 2019. Op 1 augustus ging hij vol goede moed van start. Helaas besliste een allergische reactie diezelfde dag dat het over-and-out was. Een cortisonespuit later stonden we op de stoep van de dokter met een uitdrukkelijke verbod om terug te gaan. 
Dus zocht hij verder. Schreef zich in in databanken, speurde sociale media af en hoopte dat er nog iets uit de bus zou komen. 
Uiteindelijk kon hij ergens een magazijn gaan leegmaken. Na wat telefoontjes en een ontmoeting, moest hij zich beschikbaar houden van 21 tot 31 augustus. Maar hij maakte geen seconde een magazijn leeg. De man in kwestie vond het niet nodig om nog iets van zich te laten horen. Van optie 1 hoorde hij nooit meer iets, optie 2 kon hem dan last-minute een week gebruiken, maar toen had hij al toegezegd aan magazijn-man - die plots van de aardbol verdween - waardoor hij dus gewoon thuis zat de voorbije weken. Onduidelijkheid troef, 2 maand lang. 
Dus ging hij afgelopen weekend weer eens alle interimkantoren langs en kreeg hij weer vage beloften als 'misschien hebben we volgende week nog iemand nodig, bel maandag nog eens terug'. 
Waar ik toe wil komen: hoe is het in godsnaam mogelijk dat wij niet meer de beleefdheid hebben om duidelijke afspraken te maken met anderen? Het is toch niet erg moeilijk om 'nee, dit jaar kunnen we jou niet gebruiken' te zeggen, toch? Als studenten nu al ervaren dat afspraken in het bedrijfsleven vaag zijn en vaak niet bindend, hoe gaat dat dan zijn als ze op de arbeidsmarkt komen? Gaat dat hun nieuwe normaal zijn? Je hoeft niets te laten weten, de mensen zullen het wel merken dat er niets is? 
Blijkbaar sijpelt dat nu al door in het bedrijfsleven. Ik las net de open brief van een werkloze leerkracht die verzucht dat er op 70 spontane sollicitaties die ze uitstuurt, maar 5 reacties komen. Of dat normaal is vraagt ze. Blijkbaar wel. 
Ikzelf ben al een tijdje op zoek naar een uitgeverij voor mijn tweede roman. Ook daar: vaker geen dan wel een reactie. 
Het is toch niet erg moeilijk om een afwijzing op papier te zetten? Dat hoeft geen uitgebreid rapport of omstandige uitleg te zijn. Een eenvoudig mailtje of telefoontje met een nee is voldoende. Want dan weet je tenminste iets. Dan kan je iets afsluiten en op zoek naar iets anders. Want onzekerheid en onbeslistheid maakt mensen lethargisch. Je neemt geen nieuw initiatief omdat je nog altijd ergens hoop koestert dat zus of zo je nog zal antwoorden. Dat werkt op je in en verlamt je ondernemingszin. Bij studenten, bij werknemers, bij iedereen.
Dus. Kunnen we iets afspreken? Kunnen we mensen die een vraag stellen, ook een antwoord geven? Het zou alvast een wereld van verschil maken in dit huis. En bij u?