Ik vertelde het al eens eerder: mijn kinderen - vier stuks - zitten op vier verschillende scholen. Vier scholen die, sinds het begin van dit schooljaar, allemaal toegetreden zijn tot het digitale tijdperk.  Alle post komt sinds september digitaal, met heel af en toe eens een papieren brief, als uitzondering op de regel.  ​
Ik juichte dat erg hard toe. Ik vond het een hele stap voorwaarts.  Blij werd ik zelfs door het verdwijnen van de berg papier die hier elke week aangroeide op de keukentafel en die dan elk weekend onherroepelijk naar het oud papier moest verhuizen. 
Maar mijn vreugde was van korte duur.  Sinds een paar weken heb ik last van een digitale indigestie.  Van 's morgens vroeg tot 's avonds laat wordt mijn mailbox overspoeld door herinneringen, resultaten van toetsen, brieven over uitstappen, algemene informatie, vragen van vakleerkrachten, lessenroosters, ... noem maar op. 

Consuminderen dus. Zo heet dat met een net, betrekkelijk nieuw woord. Het met minder doen omdat het met minder ook kan.
Ik wil de overconsumptie bij mezelf en mijn gezin graag een halt toeroepen.  Maar hoe pak je dit aan? 
Als je het internet raadpleegt, vind je oneindig veel tips om met consuminderen te starten. Naar mijn bescheiden mening lang niet allemaal even bruikbaar en zeker niet allemaal even duurzaam.  Al zijn er wel een handvol die me tot hiertoe geholpen hebben om de vinger op de knip te houden. Ik deel ze graag met jullie:

• Opschrijven

Wanneer ik plotseling de drang voel opkomen om een nieuwe trui te kopen, koop ik hem niet, maar schrijf ik het op in een boekje. "Een trui voor bij mijn bruine broek". Dat boekje heeft één bladzijde per week. Na een week haal ik het opnieuw boven en als ik dan nog steeds vind dat ik die trui écht nodig heb, schrijf ik hem opnieuw op, in een nieuwe week.  Is de drang gaan liggen? Dan schrap ik hem van mijn lijstje.
Ik spreek met mezelf af dat de dingen die me een maand lang blijven toeroepen vanuit de winkelrekken, dat ik die mag kopen.  Of toch in overweging mag nemen om te kopen.  En hangt die trui daar dan niet meer? Dan vind ik vast een alternatief, want ik heb ondertussen goed kunnen nadenken waarom ik precies die trui wil en waar hij echt aan moet voldoen. Hierdoor kan ik vaak veel gerichter op zoek naar een trui die écht bij die bruine broek past en ineens ook bij die grijze én bij een gewone jeans.  

• Spreek met jezelf een budget af.  

Of je dat nu virtueel doet of echt een bedrag cash meeneemt wanneer je gaat winkelen, een budget afspreken helpt. Dit helpt me vooral wanneer ik met de kinderen op stap ben, want die kennen al de truken van de foor om me te overtuigen dat ze echt die trui én dat t-shirt nodig hebben, ook al gingen we naar de winkel voor een nieuwe broek.  Als ik op voorhand zeg dat ik een bepaald bedrag in mijn hoofd heb waar we niet overgaan, beginnen ze zelf de afweging te maken wat ze nu echt willen en wat niet. 

Wat me de laatste weken goed op weg geholpen heeft om te consuminderen, is mezelf de vraag stellen wat ik echt nodig heb op het moment dat ik een idee-fix krijg dat ik een nieuwe trui MOET hebben omdat er niets in mijn kast hangt dat bij die bruine broek past. 
En met nodig hebben, bedoel ik dat ik ga grasduinen in de basisnoden die je ook gebruikt wanneer je communiceert via het NVC model.  Ik sprak er ook al over toen ik het had over Tournée Minerale en over de Dag van de Jeugdbeweging.
Zo kwam ik erachter dat ik onrustig word wanneer ik geen bijpassende trui of blouse heb omdat ik nood heb aan harmonie.  Wat ik draag moet in mijn ogen harmonieus zijn, anders kan ik me erg ongemakkelijk voelen.  En dan komt die drang op om NU een TRUI te KOPEN.  Die drang wordt dan zo sterk dat ik halsoverkop een impulsaankoop doe en achteraf vaak moet bekennen tegen mezelf dat ik nog steeds ongemakkelijk rondloop, ook in die nieuwe trui bij die bruine broek.   
Het NVC model heeft me geleerd dat er altijd meer dan 1 manier (strategie) is om je behoefte te voldoen. Zo kan ik mijn behoefte aan harmonie perfect invullen door een quote te handletteren. Dan voel ik me terug rustig worden en kan ik echt blij zijn met het resultaat. Mijn behoefte aan harmonie is vervuld en er hangt geen dure miskoop in mijn kast!
En ondertussen heb ik tijd gehad om na te denken over die nieuwe trui.  Misschien moet ik eerst maar eens in mijn kast gaan kijken? Is er echt niks dat past bij die broek? En als dat toch niet het geval is, is de drang tot kopen in elk geval weg en kan ik met hernieuwd geduld en ratio op zoek naar een bijpassende trui, op het moment dat de portemonnee dat toelaat. ​
Probeer het eens uit.  Wanneer je voelt dat je iets wilt kopen, ga eens na wat je nodig hebt op dat moment? Check gerust de lijst met basisbehoeften om je te helpen erachter te komen wat je nodig hebt.  En eens je dat weet, is het zaak om bij jezelf op zoek te gaan welke andere dingen ook die nood kunnen invullen.  Is er iets dat je - kosteloos - kan doen in plaats van iets te kopen? 
Heb je nood aan appreciatie wanneer je een nieuw kleedje wil kopen? Misschien moet je die goede vriendin - die zo oplettend is en altijd een complimentje geeft - uitnodigen op de koffie. Of is het erkenning die je zoekt tussen de winkelrekken? Wat zou het met je doen als je dat vertelt tegen de persoon van wie je erkenning verwachtte en die die niet gaf in plaats van een nieuwe body lotion te kopen?  
Het zal wat zoeken zijn en af en toe zal je alternatief misschien niet helemaal bevredigend zijn. Maar het helpt in elk geval om scherp te stellen wat je echt nodig hebt! En dat is niet een vijftiende trui in je overvolle kleerkast. Denk ik ;-).

Je hebt het vorige week ook wel gemerkt: er was een spoor van lente in het land. Voor het eerst sinds maanden floten de vogels echt wel vrolijk.  Je kwam buiten en dook uit gewoonte weg in je sjaal tot je merkte dat het eigenlijk helemaal niet zo koud was.  En de zon scheen! Wat was het warm in het zonnetje! (OK, toegegeven dat laatste was vooral voelbaar achter glas, maar toch.)
Hij is ondertussen weer ver zoek, die lente, maar het is tenslotte nog maar begin februari, dus dat is best OK.  
Maar die paar dagen mooi weer hebben wel iets in gang gezet.  Ineens zag ik mezelf in een lichte zomerjurk op een warme, zonovergoten plek met niets anders aan mijn hoofd dan "hoe mooi is het hier?" en "wat voor lekkers kan je hier eten?" En dat deed me dan weer beseffen dat onze zomervakantie nog niets anders was dan een vaag samenraapsel van rommelige plannen en losse ideetjes.  Hoog tijd om daar verandering in te brengen. 

Nadien ging onze aandacht naar de post-its met het meeste bolletjes: die geven weer wat voor ons allemaal echt belangrijk is. Ik hing ze bij elkaar in het tentje.
Op basis van deze activiteiten, verlangens en randvoorwaarden kunnen we een vakantie hebben waarin iedereen zijn ding vindt. Hier moest consent over komen dat dit de aspecten zijn die we echt willen terugvinden in onze vakantie.  Consent beslissingen nemen ontleende ik aan het Sociocracy 3.0 gedachtengoed en deden we zo: Over elke post-it in het tentje zei iedereen kort wat hij ervan vond. Maar echt heel kort. Nadien deden we een tweede rondje en mocht je je bezorgheid uiten bij deze post-it.  Of een bezwaar, als het je echt niet aansprak. Daarna werd het voorstel eventueel wat aangepast en werd er unaniem beslist dat dit in onze vakantie thuishoorde.  
Een voorbeeldje: de post-it "niet langer dan 2 weken" had wat bolletjes gekregen van de oudste kinderen.  Ze moeten heel de maand juli blijven trainen voor het Belgisch kampioenschap zwemmen.  Als ze dan nog eens meer dan 2 weken met ons op vakantie moeten, lijkt hun vakantie voorbij zonder dat ze nog tijd hebben om zelf iets te plannen. Vandaar hun vraag om niet langer dan 2 weken weg te gaan. Iedereen kon zich vinden in een twee weken durende vakantie, maar ik uitte wel mijn bezorgdheid dat korter dan 2 weken voor mij zou betekenen dat mijn hoofd niet helemaal tot rust kan komen.  Dat werd door de anderen begrepen en alhoewel Middelste Zoon 10 dagen ideaal vindt en ikzelf eerder 3 weken zou willen gaan, waren we het allemaal eens met de beslissing om 2 weken op vakantie te gaan. Elkaars bezorgdheid en de randvoorwaarden kennende is dit de beste beslissing.  Dat is consent beslissingen nemen.   

Vandaag is het 1 februari 2017 en gaat Tournée Minérale van start.  En ik doe niet mee.
Het was all over the place in het nieuws vanochtend en op sociale media kon je er de laatste weken niet naastkijken.  Maar voor diegenen die toch niet zouden weten waar het over gaat: de Stichting tegen Kanker en de DrugLijn dagen je uit om een hele maand lang geen alcohol te drinken.  Want dat heeft een positief effect op je lichaam en op je leven.  
Uiteraard ben ik het met dat laatste eens.  Ik ben wetenschapper van opleiding en lees uit interesse veel over dit soort onderwerpen. Alcohol doet dingen met je lichaam die niet OK zijn. Maar geldt hetzelfde niet voor suikers? Voor koolhydraten? Voor vetten? Voor gluten? 
Ik kan zo nog wel even doorgaan.  
Wat mij persoonlijk stoort aan dit soort acties is het alles of niets karakter.  Alweer een product dat we aan het lijstje "mogen we niet meer consumeren" moeten toevoegen. Na vlees, brood, geraffineerde suikers zetten we nu ook alcohol op verboden lijst. 
Bewustwording is goed.  Het gaat absoluut de verkeerde kant op met onze gezondheid in het algemeen, ten gevolge van wat we eten en drinken.  Maar kunnen we alles eens met mate bekijken? Kunnen we stoppen met deze bewustwording door onze strot te rammen onder de vorm van het zoveelste dieet-zonder-huppeldepup of consumptieverbod? Want van al dat moeten en niet meer mogen gaan mijn oren tuiten.  We stoppen andere mensen al zo vaak in hokjes, we staan zo snel met ons oordeel klaar.  En dat gaan we nu ook beginnen doen op basis van wat iemand eet of drinkt? Dat vind ik geen positieve evolutie. 
Bewustwording rond alcoholconsumptie is absoluut nodig en ik ben de eerste om met een bang hart toe te kijken hoe onze kinderen met alcohol omgaan, maar er een verboden vrucht van maken heeft volgens mij een averecht effect. 
Kinderen verbieden om iets te doen, maakt de verleiding juist eens zo groot.  En met volwassenen is dat niet anders.  Vertel iemand dat hij geen melkproducten meer mag eten en hij zit te kwijlen boven elk stuk kaas dat hij ziet.  Terwijl hij daarvoor misschien niet eens zo 'n kaaseter was.  Wat verboden is, wordt helaas maar al te vaak dubbel zo fel begeerd.  
Daarom ben ikzelf voorstander van sensibilisering, maar geef mensen alstublieft zelf de keuze om iets te laten. Geef ze zelf de keuze hoeveel ze ervan willen laten. En zorg dat ze die beslissing nemen vanuit hun eigen drive, vanuit iets dat zij zelf nodig hebben.  
Een voorbeeldje: Middelste Zoon wilt binnen enkele weken naar een fuif. Hij is 15, dus is het bij wet verboden dat hij daar drinkt.  Als ik hem zou laten gaan en hem op voorhand inprent dat hij niet mag drinken omdat het niet mag en omdat ik het niet wil, dan gaat hij - en ik ken hem goed - er alles aan doen om toch een pintje te bemachtigen.  Maar dat ga ik niet doen.  Ik ga met hem het gesprek aan vanuit zijn leefwereld en zijn noden. En dat zal eerder zo zijn: ik ga hem vertellen dat ik er graag op wil vertrouwen dat hij niet drinkt.  Hij is een sporter en zijn mooi ontwikkelde lichaam is zijn tempel.  Hij weet wat het effect van alcohol is op afbraak van spierweefsel en hoeveel trainingsinspanningen hij teniet zou doen door te drinken.  Ik ga hem vertellen dat ik erop vertrouw dat hij naar zijn eigen lichaam luistert en dat hij van het bier afblijft. Dat hij van mij gerust eens mag proeven, maar dat hij weet wat hij zelf belangrijk vindt.  Ik ben er zeker van dat hij de keuze om wel of niet te drinken dan vanuit zijn eigen drive zal nemen.  En het kan uiteraard dat hij toch gaat drinken, maar hij zal er tenminste over nagedacht hebben. 

Vanuit diezelfde "wat heb ik nodig" heb ik me kritisch afgevraagd waarom ik wel of niet zou meedoen aan een maand zonder alcohol.  Ik heb voor mezelf beslist om niet mee te doen en wil je kort uitleggen waarom. 
Mijn lichaam liet me jaren geleden weten dat suiker niet OK is.  Als ik frisdrank drink of zoetigheden eet, krijg ik buikpijn. Niet een beetje, maar dan ga ik plat op de bank. Dus leef ik al jaren zonder frisdrank en met een minimum aan koekjes of snoep.  Ook rode wijn of sterke drank vindt mijn lichaam niet OK. Maar een biertje van tijd tot tijd kan wel.  Het doorbreekt mijn alleen-maar-water-en-koffie-en-geen-zoetigheden dagen.  Ik kom 's avonds tot rust met een goed boek, of mijn favoriet TV-programma en een biertje.  Het is mijn me-time bubbel, mijn cadeautje aan mezelf. En ik vind dat ik dat af en toe verdien.  Ik sport, ik leef gezond, en mij nu een hele maand dat biertje ontzeggen, neemt mijn nood aan rustpunten in mijn hectisch leven weg. Dit is waarom ik besliste niet mee te doen en deze maand dus toch af en toe in mijn zetel te ploffen en mezelf een biertje te trakteren.  
Ik vermoed dat ik nog vaak ga moeten uitleggen waarom ik niet meedoe.  Maar dat doe ik dan graag. Ik wil je graag uitnodigen om ook eens stil te staan bij je keuze om wel of niet mee te doen aan Tournée Minérale.  Welke nood wordt bij jou vervuld door alcohol te laten staan in februari? Of door het net niet te laten staan? Is het je gezondheid? Je goed voelen in je sociale omgeving? Je honger naar een leuke uitdaging? Of nog iets anders? 
As je beslist hebt om mee te doen wens ik je alle succes en hoop ik dat de uitdaging je verrijkt. En als je beslist hebt om niet mee te doen, wens ik je evenveel succes en hoop ik dat je niet het gevoel krijgt gestigmatiseerd te worden door je keuze.  En als dat toch zo is, is het maar zo. Er zijn zoveel mensen die ooit in een minderheid belanden en voelen hoe het is om veroordeeld te worden voor hun keuze. Het kan je dan ook alleen maar rijker maken. 
En aan iedereen, of je nu meedoet of niet, wens ik de oren toe om respectvol naar elkaars keuze te kunnen luisteren.  En ik wens iedereen een gezonde dosis nuancering.  Want mensen overtuigen van een - extreme - mening leidt helaas maar al te vaak tot desastreuze dingen.  Daarom: aan iedereen 28 dagen mildheid gewenst. Schol!