Ik had mezelf voorgenomen om erover te zwijgen tot eind juni, maar dat gaat niet lukken. Als sinds begin vorige schooljaar, september 2017 wil ik dit stukje schrijven.
Een stukje over de SODA-school waar middelste zoon opzit. SODA staat voor Stiptheid, Orde, Discipline en Attitude. En nee, de school heeft geen militaire roots. Wil veeleer uitstralen dat ze een warme, moderne, meedenkende school zijn. Maar dan met SODA. Het klinkt als een ongeneeslijke ziekte. En het staat als een tang op een varken. Voor de niet-kenners onder u: het is een beoordelingssysteem op alle vier de bovenstaande punten en leerlingen die nooit een 'melding' krijgen, worden beloond. Zo kort kan je dat samenvatten. Voor mij voelt het een beetje als Sinterklaas voor middelbare scholieren: wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe. Liefst van al in de kring, zodat we allemaal tss, tss, tss kunnen zeggen tegen de stoute kindertjes. Dat zal hen wel leren. Welnu, dat van die Sint, dat werkt niet. Kinderen straffen, maar evenzeer kinderen belonen, verandert niets wezenlijks aan hun intentie. Je leert hen conditioneel gedrag aan - als je braaf bent, krijg je een snoepje - maar van zodra de conditie wegvalt, valt het gedrag ook weer weg. Geen snoepje meer? Dan stamp ik mijn broertje weer zo hard als ik wil. Zo zitten mensen nu eenmaal in elkaar zolang je hen niet leert om vanuit empathie voor zichzelf en de ander je gedrag aan te passen. Maar toch gaan we dat op de middelbare school nog eens fijntjes overdoen. Wie zoet is, mag naar Bobbejaanland, wie stout is blijft thuis. En je mag dat later op je CV vermelden. Echt. Er zitten zeker leerlingen tussen die vanuit oprechte empathische verbinding handelen en moeiteloos in dat SODA-systeem passen. Maar er zijn er zeker evenveel of zelfs meer die teren op hun conditioneel aangeleerd gedrag en maar al te goed weten hoe ze zich tussen de muren van de school moeten gedragen om het attest binnen te halen. De vraag is dan of dat blijft werken eens je de schoolbanken verlaat? Verwacht je dan van je werkgever ook elk jaar een snoepreisje? Ik vrees van wel. Om nog maar te zwijgen van het effect van het systeem op de leerlingen die dat SODA-attest niet halen. Misschien gingen de bedenkers van het systeem ervan uit dat die leerlingen vanuit verontwaardiging of boosheid om de gemiste beloning wel harder hun best zouden gaan doen? Wel, de ervaring leert me dat er vooral onverschilligheid en gelatenheid voor in de plaats komt. Niet echt een positie van waaruit iemand zijn eigen gedrag in vraag gaat stellen. Ik ben de eerste om toe te geven dat het niet gemakkelijk is om voor zo 'n bende opgroeiende tieners te staan. Dat het tonnen geduld vraagt om daar elke dag opnieuw de motivatie voor te vinden. Maar ik ben ook de eerste om te zeggen dat nog te veel leerkrachten altijd opnieuw naar straffen en belonen grijpen om weerbarstige leerlingen in het gareel te houden. En nee, ik sta niet elke dag in jouw schoenen, dat is een waarheid als een koe. Maar ik heb die leerlingen wel aangeworven. Jongeren met gaten in hun CV en meer middelbare scholen op hun blaadje dan dat ze proper ondergoed aandoen op één week tijd. Die schoorvoetend tegenover jou zitten tijdens een sollicitatiegesprek en zich schrap zetten om zich uit te putten in excuses waarom hun parcours zou hobbelig was. Die al in de verdediging willen schieten vanaf mijn eerste vraag. En die dan aarzelend beginnen vertellen, wanneer ik opende met de vraag: waar word jij passioneel blij van? En hoe denk jij dat wij dat als bedrijf in jouw werkdag kunnen integreren? Ik heb sommige van deze jongeren zien openbloeien van zodra ze als gelijkwaardig behandeld werden op de werkvloer. IT-er onder de IT-ers. Ik heb die gasten knappe dingen zien doen omdat ze eindelijk het gevoel kregen dat ze gerespecteerd werden om de dingen die hun voortdrijven in het leven. Dat er oprecht naar hen geluisterd werd. En ja, met sommige van hen voerde ik regelmatig gesprekken over het naleven van afspraken rond op tijd komen en klanten verwittigen. Maar ze kregen nooit een beloning wanneer ze wel op tijd kwamen. Ze kwamen uiteindelijk op tijd omdat ze daar zelf het belang van inzagen. Dan moet ik diep zuchten wanneer middelste zoon een paar weken geleden een negatieve melding kreeg voor attitude. Tijdens de les ritmiek oefende hij niet de juiste oefeningen uit (wat hij ook toegaf). Hij kreeg daar een opmerking over en antwoordde dat hij tenminste wel bezig was, terwijl anderen van zijn klas helemaal niets deden. "Waarom krijg ik wel een opmerking en zij niet?" "Omdat," zei de leerkracht, "zij de les niet storen. Ze doen niet wat ik vraag, maar ze houden zich in elk geval gedeisd." Daar werd hij kwaad om, want zijn gevoel voor gelijkwaardigheid kwam in het gedrang. Die anderen waren net zo min als hij op de juiste manier aan de les aan het deelnemen, maar hij stelde haar uitleg in vraag en kreeg dus een melding. Hij spreekt tegen, staat er dan in zijn dossier. Hij wil begrijpen waarom u hem straft, wil ik dan antwoorden. Want hij begrijpt dat echt niet, waarom hij wel een melding krijgt en de anderen niet. Dat tast zijn rechtvaardigheidsgevoel aan en dat maakt hem boos. En dat wil hij kunnen uiten. Middelste zoon zal dus ook dit jaar geen SODA-attest halen. Hij zal dat lijntje niet op zijn CV kunnen zetten. Hij wordt nog maar eens bevestigd in zijn geloof dat leerkrachten hem niet graag hebben - want dat maakt hij daarvan. Dus bouwt hij nog een laagje bescherming op door zich van dat hele systeem af te schermen en het gelaten over zich heen te laten komen. Wat zou je zelf doen als een beoordelingssysteem je continu laat voelen dat je niet goed genoeg bent? Hij komt er wel, ook zonder dat attest. De werkgever die hem aanwerft, zal snel genoeg merken dat er achter zijn ongefocust, recht-voor-de-raap karakter een hoogsensitieve jongeman zit die extreem empathisch is en waarden als rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid zeer hoog in het vaandel draagt. Daar bestaat helaas nog geen SODA categorie voor. En misschien maar goed ook. |
Kirsten De ConinckDuizendpoot. Moeder van 4. Creatief. Visualisator. Natuurmens. Tekenaar. Stiltezoeker. Genieten. Verteller. schrijverDag lezer die graag leest. Las je mijn romans al? Archieven
January 2024
Categorieën
All
|
Vind me terug. |
|